Soedan in die moeilikheid

Soedan in die moeilikheid

Die Soedanese president Omar Hassan Bashir het feitlik oorlog verklaar teen Suid-Soedan, die wêreld se nuutste land, deur te verklaar dat sy hoofdoel nou is om die suidelike mense te "bevry" van hul heersers, na onlangse grensgevegte.

Die Heglig-olieveld, wat deur die internasionale gemeenskap as deel van Soedan erken word en vandeesmaand deur die suidelinge beslag gelê is, "sal nie die einde wees nie. Die einde sal in Juba wees," het Bashir Woensdag op 'n saamtrek gesê. Hy het aan die skare gesê dat sy boodskap aan Suid-Soedan was: "Of ons beland in Juba en neem alles óf jy beland in Khartoem en neem alles."

Dit beteken duidelik, as Basjir dienooreenkomstig optree, dat dit 'n oop oorlog tussen die Khartoem-regering in die noorde en die suidelike owerhede in Juba sal wees.

Dit is die hoogtepunt van spanning tussen Khartoem en Juba sedert Suid-Soedan verlede Julie 'n onafhanklike staat geword het, ná dekades van 'n bitter burgeroorlog wat twee miljoen mense doodgemaak het.

Die Juba-regering sê dat dit gedwing is om Heglig te gryp omdat die noordelikes dit as 'n basis gebruik het om aanvalle te loods op Suid-Soedan, wat deur die voormalige rebelle Soedan People's Liberation Movement regeer word.

Magte van die noorde en suide het in verskeie gebiede geveg sedert Suid-Soedan van Soedan afgestig het ná 'n referendum wat verlede jaar gehou is. Die vete is in wese 'n skepping van die Britse koloniale mag, wat min ag geslaan het op die skerp verskil tussen die Arabiese Moslem-gedomineerde noorde en die meestal Afrika-suide toe dit sy heerskappy van die gebied in die 1960's beëindig het. Die noord-suid-konflik het sedertdien prut, maar dit het in die middel-1980's uitgebars in 'n openlike burgeroorlog. ’n Internasionale bemiddelde ooreenkoms het die gevegte in 2005 beëindig en gelei tot die 2011-referendum en die skepping van Suid-Soedan.

Khartoem en Juba kon egter nie ooreenkom oor verskeie sleutelkwessies nie. Dit sluit in transitogelde wat Juba Khartoem moet betaal om sy oliepypleiding te gebruik, afbakening van die grens, verdeling van nasionale skuld, botsende aansprake op die olieproduserende gebied van Abyei in die suide en die regte van burgers wat na skeiding hulself in 'n buitelandse land. Daar word beraam dat daar 500 000 suidelinge in Soedan en 80 000 noordelinge in Suid-Soedan is. Die twee kante beskuldig mekaar daarvan dat hulle rebellegroepe ondersteun.

Daar is nie meer enige voorgee van vrede en enige verstandhouding tussen Bashir en Suid-Soedan se president Salva Kiir nie. Daar word gesê dat albei kante besig is om hul magte op te bou, insluitend vrywillige vegters, vir 'n groot botsing waarin Khartoem hoop om Heglig, wat die suidelinge Panthou noem, terug te neem.

Daar is 'n Israeliese betrokkenheid by die konflik. Israel verskaf sedert die begin van hul opstand wapens aan die suidelikes, soos erken deur Joseph Lagu, voormalige leier van die rebellemagte. Tel Aviv handhaaf noue betrekkinge met Suid-Soedan. Kiir het verlede jaar 'n besoek aan Israel gebring om die verhouding te bevestig.

’n Algehele oorlog sal vir beide kante rampspoedig wees. Hul olie-afhanklike ekonomieë kan nie 'n konflik weerstaan nie. Die Juba-regering het vroeër die oliebronne wat albei regerings gefinansier het, gesluit. Nog 'n paar weke van die sluiting van die noordelike pypleiding sal die suide se enigste olie-uitvoerroete vernietig.

Die geldeenhede van beide kante het amper in duie gestort. Die twee gaan onder hiperinflasie en massiewe voedseltekorte ly as hulle enige groot bedrag aan oorlog bestee. Die mense van Soedan, beide noord en suid, het genoeg gely, maar kan 'n erger situasie in die gesig staar.

Dit lyk asof niemand weet hoe om te werk te gaan om 'n vreedsame oplossing vir die konflik te vind nie.

(Die skrywer is 'n prominente rubriekskrywer. Die artikel is op 20 April 2012 in Jordan Times gepubliseer.) Hierdie e-posadres word van Spambotte beskerm. Jy moet JavaScript ontsper om dit te lees.

Ons ken Iemand wat ware vrede en genesing van hierdie verergerende konflik kan bring. Bid asseblief dat die magte van verdeeldheid en duisternis gebind en omvergewerp sal word sodat die twee naburige nasies versoen kan word en met mekaar oor die weg kan kom.